Sayın okurlarım, bu ayki yazımda özellikle şimdilerde çokça gündeme gelen Torba Yasa hakkındaki düşüncelerimi sizlerle paylaşacağım. Soma maden kazasından sonra sosyal güvenlik hukukuyla ilgili TBMM ye verilen birçok yasa teklifinin yanısıra yurtdışındaki Türklerin Türkiye’deki emeklilik haklarına ilişkin yeni yasalar da gündeme geldi. Yapılması düşünülen önemli değişikliklerin başında Mavi Kartlıların borçlanma hakları ve yurt dışındaki ilk iş başlangıcının Türkiye’de sayılması konuları gelmektedir. Yapılması düşünülen değişiklikler hayata geçerse yurtdışında yaşayan Türkler için kısmen olumlu bir sonuç ortaya çıkacaktır. Zira hâlihazırda SGK’ya borçlanma müracaatı için başvuran Mavi Kart’lıların talepleri reddedilmektedir. Mahkemeler ve Yargıtay tarafından; bu kişilerin Türk vatandaşı olarak geçirdikleri süreleri borçlanma hakkı olduğuna ilişkin birçok emsal karar verilmiş olmasına rağmen SGK‘nın bu talepleri reddetmesi ciddi bir haksızlığa yol açmaktadır. Eğer bahsi geçen değişiklikler yürürlüğe girerse bu konuda açılmış davalar daha hızlı sonuçlanacaktır. Ayrıca bu değişiklik sayesinde açılacak dava sayısı da ciddi anlamda düşecektir.

Mahkeme ve Yargıtay kararlarına göre yıllar önce bile başvursa, başvurdukları tarihteki günlük prim miktarına göre ödeme hakları bulunmaktadır. Yani haksız yere talepleri reddedilen Mavi Kart’lılar 6 ayda bir yapılan zamlardan da etkilenmemektedirler. Benim Türkiye’de emekli olmayı düşünen Mavi kartlılara tavsiyem, talepleri şu anda reddedilecek olsa bile yeni yasa yürürlüğe girmeden borçlanma işlemlerini başlatmalarıdır. Zira böylece hem eski yasanın avantajlarından hem de yeni yasanın avantajlarından yararlanma ihtimalleri doğacaktır.

 Getirilmesi planlanan önemli değişiklerden biri de yurtdışındaki ilk iş başlangıcının Türk sigortalarına ilk giriş tarihi sayılması hususudur. Bu konuda da kazanılmış birçok dava olduğu halde SGK, buna ilişkin talepleri reddetmektedir. Eğer söz konusu değişiklik yasalaşırsa açılmış mevcut davalar çok daha kısa sürede sonuçlanacaktır. Böylece hem bu konuda açılmış davaların sayısı azalacak hem de vatandaşlar daha az para ödeyerek daha erken yaşta emekli olma hakkına kavuşacaktır. Olması gereken bu değişikliğin bir an önce yürürlüğe konulmasıdır. Zira hali hazırda Türk Alman Sosyal Güvenlik Sözleşmesi ile 3201 sayılı borçlanma kanunu arasında çakışma bulunduğundan, kişiden kişiye farklı uygulamalar yapılmaktadır. Dava açan uluslararası sözleşmeden kaynaklı haklarını alabilmekte ve daha az ödeyerek daha yüksek maaş alabilmektedir. Dava açmayanlar ise hem daha fazla ödemek zorunda kalmakta hem de daha az maaş almaktadırlar. Bu durum ise dava açıp haklarını alan ile dava açmayanlar arasında ciddi bir eşitsizliğe yol açmaktadır. Yeni değişikliklerle bu mağduriyet de ortadan kalkmış olacaktır. Özellikle hemen emekli olmak isteyen ve diğer şartları sağlamış olanların şimdiden emekli aylıkları için tahsis talebinde bulunması önem arz etmektedir. Yaş dahil bütün şartları yerine gelse dahi tahsis talebinde bulunmadıkça emekli aylığı başlamayacaktır. Bu da başvurmadıkları her bir ay ortalama 800-1280 TL arası bir kayıp anlamına gelmektedir.

Torba yasanın bu olumlu maddelerinin yanında yurtdışındaki Türkleri olumsuz yönde etkileyecek maddeler de sözkonusudur. Zira bugüne kadar olan uygulamada borçlanma süreleri serbestçe seçilebiliyordu. Ancak söz konusu kanun tasarısının 24.maddesi borçlanmanın son tarihten başa doğru yapılacağını hüküm altına almaktadır. Bu emekli maaşlarını ciddi manada düşürecek bir maddedir. Zira maalesef emeklilik maaşının hesaplanma kriterlerinde borçlanılan dönemin çok ciddi önemi vardır. Yüksek katsayılı dönemlerin borçlanılması durumunda maaş 1240 TL olurken düşük katsayılı dönemlerin borçlanılması durumunda 680 TL emekli aylığı bağlanabilmektedir. Vatandaşlar doğru dönemleri borçlanarak maaşını 1240 TL ye çıkarabilmektedir. Bu farklılığın sebebi bazı dönemlerin aylık bağlama oranı %70, bazı dönemlerin %65 bazı dönemlerin ise %30-50 arasıdır. Biz müracaatlarımızda mümkün olduğunca %70 oranlı dönemleri seçmekteydik. Eğer bu madde yürürlüğe girerse borçlanma dönemini seçme hakkı da ortadan kalkacaktır. Bu da bundan sonra bağlanacak maaşların ciddi manada düşmesine yol açacaktır. Bu yasa çıkmadan önce vatandaşların işlemlerini başlatmasında ciddi bir fayda bulunmaktadır. Böylece hala borçlanma dönemlerini seçme şansı varken emekli maaşı hesabında en yüksek katsayıya sahip dönemleri ödeme imkânları olacaktır. Sorularınızı bize gönderdiğiniz takdirde köşemizden sizlere yanıt vereceğiz. Bir dahaki sayıda görüşmek üzere…

Yorum Yap