Türkses : Sayın Kahveci, en son yasa ve uygulama genelgesi ile köklü değişikliklerin yapıldığı 3201 sayılı Yasa hakkında açıklamalarda bulunabilir misiniz? F.Kahveci: Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızı yakından ilgilendiren 6552 Sayılı (Torba Yasa) Yasa ile getirilen değişikler 3201 sayılı Yasa, yurtdışı hizmet borçlanması yapan gurbetçilere önemli haklar sağlamıştır. Sağlanan bu hakların uygulanma şekli ve çerçevesi 29.09.2014 tarih ve 2014/27 sayılı Genelge ile açıklığa kavuşmuştur. Bu genelge ile yasada açık olmayan düzenlemelerin kapsamına açıklık getirilmiş ve en önemlisi de sigorta başlangıçlarının kapsamı oldukça genişletilmiştir. Türkses: Bu torba yasasıyla getirilen değişiklikler nelerdir? F.Kahveci: Mavi Kart sahiplerine yurtdışı hizmet borçlanması talep hakkı verilmiştir. 2014/27 sayılı Genelge ile yasanın yürürlük tarihi olan 11.09.2014 tarihinden önceki başvuruların değerlendirilmesinde, 11.09.2014 tarihinden önce reddedilip reddedilmediğine göre işlem yapılacaktır.

Buna göre; a-Yasanın yürürlük tarihinden önce reddedilen başvurular için Genelgenin yayımlanma tarihi olan 29.09.12014 tarihinden itibaren 3 ay içeresinde yeniden başvuru yapılması durumunda, borçlanma talepleri yasanın yürürlük tarihi olan 11.09.2014 tarihindeki günlük borçlanma tutarı üzerinden hesaplanarak borçlanma işlemleri gerçekleştirilecektir. Genelgeye göre, yasanın yürürlük tarihinden önce reddedilen başvurularda, 11.09.2014 tarihinde geçerli olan günlük 12,096.-TL üzerinden hesaplama yapılabilmesi için genelgenin yayımlanma tarihi olan 29.09.12014 tarihinden itibaren 3 ay içeresinde yeniden başvuru yapılması şartı bulunmaktadır. b-Yasanın yürürlük tarihinden önce başvurulmasına rağmen, henüz borçlanma talepleri reddedilmeyen Mavi Kart sahiplerinin bu başvuruları, yasanın yürürlük tarihi olan 11.09.2014 tarihinde geçerli olan günlük borçlanma tutarı üzerinden hesaplanarak, borçlanma işlemleri gerçekleştirilecektir. Özetlemek gerekir ise; Genelge ile yasanın yürürlük tarihinden önce başvuruları reddedilen Mavi Kart sahiplerine yeniden yurtdışı hizmet borçlanması başvurusunda bulunma şartı getirilmiş, buna karşın yasanın yürürlük tarihinden önce başvurulup da, henüz reddedilmeyen başvuruların ise 11.09.2014 tarihinde geçerli olan günlük borçlanma tutarı üzerinden hesaplanacağı belirlenmiştir.

Türkses: Sigortalı şahsın Türkiye’de ki sigortalı çalışma günleri nasıl değerlendirilecek? F.Kahveci: Sosyal Güvenlik Sözleşmesi imzalanmış ülkelerdeki ilk sigorta giriş tarihi, Türk sigortalarına da giriş tarihi olarak kabul edilmiştir. 3201 sayılı Yasa’nın 5. maddesine ilave edilen ek cümle ile imzalanan Uluslararası Sosyal Güvenlik Sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarihin, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edileceği hükmü getirilmiştir. 29.09.2014 tarih ve 2014/27 sayılı Genelge ile de bu hükmün uygulama şekli ve çerçevesi belirlenmiş, hatta fiili çalışma olmadığı halde akit ülkelerdeki sosyal güvenlik sistemi gereği sigortaya tabi olunan ilk tarihin de Türk sigortaları açısından başlangıç sayılacağı düzenlemesi getirilmiştir. Buna göre; Sosyal güvenlik sözleşmesinde özel hüküm bulunan 18 ülkedeki sigortalılık sürelerini borçlananların, bu ülkelerin hizmet cetvellerinde sigortalılık süresi olarak bildirdiği işsizlik ödeneği, hastalık ödeneği, intibak parası, sigortadan muaf cüzi çalışma, çocuk yetiştirme süreleri, bakım süreleri, borçlanma yoluyla ödenen primlere ait süreler, isteğe bağlı prim ödeme süreleri ve benzeri sürelerin başlangıç tarihleri de ilk işe girişin tespitinde dikkate alınacaktır.

Türkses: 11.09.2014 tarihinden önce yaşlılık aylığı başvurusu yapanların durumunu torba yasa nasıl etkiliyor? F.Kahveci: Yasanın, 11.09.2014 tarihinden önce yaşlılık aylığı/tahsis talebinde bulunanlara etkisi; Yasanın yürürlük tarihinden önce sözleşmeli ülkelerdeki ilk işe giriş tarihinin esas alınarak aylık bağlanması talebinde bulunanların talepleri reddedilmeyecek ve aylığa hak kazanma koşullarının da yerine getirilmesi kaydıyla 6552 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 11/09/2014 tarihini takip eden aybaşı itibarıyla aylıkları bağlanacaktır. Yasanın yürürlük tarihinden önce aylık talepleri reddedilenlerin, bu Genelgenin yayımı tarihinden itibaren 3 ay içerisinde yeniden müracaat etmeleri halinde aylığa hak kazanma koşullarının da yerine getirilmesi kaydıyla 6552 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 11/09/2014 tarihini takip eden aybaşı itibarıyla aylıkları bağlanacaktır. Söz konusu 3 aylık süreden sonra müracaat edenlerin talepleri ise talep tarihi esas alınarak sonuçlandırılacaktır. III-İade alınan prim süreleri ile transfer edilen prim sürelerine ilişkin yurtdışı sigorta girişleri başlangıç sayılmıştır. Bu kapsamda, Almanya’dan prim iadesi alınan süreler ile İsviçre’den prim transferi yapıldıktan sonra borçlanılan sürelerdeki çalışmaya başlanılan tarih ülkemizde ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecektir.

Türkses: IV-Yasanın, 11.09.2014 tarihinden önce açılan davalara da etkisi bulunmakta mıdır? F.Kahveci: a-Türk vatandaşı olmamaları nedeniyle borçlanma talebi Kurum tarafından reddedilen ve bunun üzerine 11.09.2014 tarihinden önce Kurum aleyhine dava açan henüz davası neticelenmemiş izinle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin davalarından vazgeçtiklerini gösterir ilgili mahkemelerden alacakları yazı ile Kuruma başvurmaları halinde reddedilen borçlanma talep dilekçeleri esas alınarak o tarihte tercih ettikleri prime esas günlük kazanç üzerinden borç tahakkukları gerçekleştirilerek ilgililere tebliğ edilecektir. Söz konusu borcun yasal süresi içerisinde ödenmesi halinde borçlanma geçerli sayılacaktır.

Tebliğ edilen borcun yasal süresi içerisinde bir kısmının ödenmesi ya da hiç ödenmemesi halinde ise ödenmeyen kısım için yeniden müracaat şartı aranacaktır. b-Kanunun sosyal güvenlik sözleşmesi yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başlanılan tarihin, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmayacağı hükmü ileri sürülerek taleplerinin reddedilmesi nedeniyle 11.09.2014 tarihinden önce Kurum aleyhine dava açan ve henüz davası neticelenmemiş olanların, davalarından vazgeçtiklerini gösterir ilgili mahkemelerden alacakları yazı ile Kuruma başvurmaları halinde borçlanılan sürelerin geçtiği sözleşmeli ülkedeki ilk işe giriş tarihi esas alınarak geriye dönük aylığa hak kazanılıp kazanılmadığının tespiti yapılarak diğer aylık bağlama şartlarının da yerine gelmesi halinde bu taleplerine göre aylıkları bağlanacaktır.

Yorum Yap